Pan profesor Andrzej Januszajtis i gawęda o Stogach_28.06.12

[Fordor]

Zastanawiałam się przed spotkaniem, ku czemu skłaniają się gdańskie Stogi. Czy ciążą bardziej ku nadmotławskiemu grodowi, czy ku Mierzei Wiślanej? Odpowiedź nasunęła się sama. Cztery główne dominanty krajobrazu nadmorskiej dzielnicy – woda i wydmy, las i drogi wiążą ją w naturalny sposób z historią mierzei – tworu wiatru, Wisły i morza.
Pan profesor Andrzej Januszajtis chętnie podchwycił kwestię dodając ważną rzecz – bursztyn i związany z nim szlak bursztynowy czyli drogę na Sambię. I tak, w miarę trwania gawędy historycznej, rozwinął przed nami zróżnicowany obraz historii Stogów uzupełniony prezentacją fotografii, pocztówek i map. Na najstarszym jego fragmencie (opisanym przez pierwsze źródła) oczywiście nie mogło zabraknąć łąk. To one zadecydowały o nazwie wzmiankowanej już w XV w. w krzyżackiej księdze komturstwa. Zapis wspominał o łąkach, które można było kosić, a co się z tym wiąże, magazynować w kopicach czyli STOGACH (niemiecki odpowiednik Heubude). Wyraz łąka można odczytać też w nazwie jednego z dwóch ciągów wydzielonych na stożańskim wybrzeżu morskim.
W kolejnych wiekach osada rozwijała się, powiększało się osadnictwo (co charakterystyczne dla Mierzei – od Wisły w kierunku morza), a życie obdarzało rozmaitymi funkcjami: drogi wraz z przeprawami przez Wisłę – przy Gęsiej Karczmie lub na wysokości Górki Zachodnie – Płonia lub Górki Zachodnie – Górki Wschodnie, karczma, kąpielisko wraz z obiektami kąpieliskowymi, turystyka, ryby sprzedawane prosto z łodzi, wędzarnie, pasmanteria powstała w 1922 r., korsa kwiatowe na Pustym Stawie…
Opis był wysłuchany przez licznie przybyłą publiczność, która zgromadziła się, by wysłuchać słów jednego z największych znawców historii gdańskiego regionu. Wizyta Pana Profesora Andrzeja Januszajtisa należy do najjaśniejszych momentów Biblioteki Społecznej, a wykład przekonał chyba wszystkich, że znając historię swej małej ojczyzny, łatwiej kreować jej przyszłość.
Pan profesor zwrócił też uwagę na prawidłowość nazewnictwa niektórych miejsc – może przyjdzie kiedyś czas na zmianę sztucznych, nic nie mówiących określeń, takich jak Pusty Staw, Zimna, Nowotna, Sobieszewo (używano nazwy Bąsak). Zobaczymy.
Dorota Kaczmarek

[Fordor]

Z facebooka:

Profesor Andrzej Januszajtis wczoraj odwiedził naszą Bibliotekę, by wygłosić prelekcję o "Stogach i nie tylko".
Świetny klarowny wykład (zero zdziwień - to profesorska norma!) ilustrowany zdjęciami i mapami o naszym miejscu na Mierzei Wiślanej, o tym jak rośliśmy od osady rybackiej poprzez kurort do osiedla-sypialni.
Jeszcze przed przyjściem Profesora publiczność złożyła zażalenie,
że nie postaraliśmy się o Jego książki, ograniczając się do fotki książeczek dostępnych w księgarni b. Ossolineum na Łagiewnikach.

Następnym razem nie popełnimy tego błędu.

Serdeczne dzięki za przyjęcie zaproszenia, serdeczne dzięki za świetny wykład i pozdrowienia serdeczne dla obojga Państwa Januszajtis!
j.urb

[Adam Zwoiński]

Ja dorzucę od siebie mój najnowszy filmik na yt, zapraszam : http://www.youtube.com/watch?v=b25AQfti1Q0

[Fordor]

Zapraszamy też do obejrzenia krótkiej relacji filmowej z Wieczoru:
http://www.youtube.com/watch?v=A6_0FqAGYZM&feature=plcp