POLACY ZE WSCHODU - WYBITNI MYŚLICIELE

Relacje.

Moderators: Anonymous, jan, Moderatorzy

mg_gdynia
Członek Stowrzyszenia
Posts: 384
Joined: Tue Nov 16, 2010 3:20 pm

Post by mg_gdynia » Mon Dec 13, 2010 1:12 pm

KAZIMIERZ AJDUKIEWICZ (1890-1963).

Urodził się w mieście Tarnopol (Ruś Czerwona czyli Ruś Halicka - ziemia
I Rzeczpospolitej Polskiej, zajęta przez Austrię w I rozbiorze Polski [1772]).

W l. 1908-1913 studiował filozofię na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie jego
głównym nauczycielem był Kazimierz Twardowski (1866-1938), uczeń
Franza Brentano, twórca filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej.

W roku 1912 uzyskał doktorat z filozofii, zaś w latach 1913-1914
uzupełniał studia w Getyndze: filozoficzne (Edmund Husserl)
i matematyczne (David Hilbert).

W 1921 r. habilitował się na Uniwersytecie Warszawskim (UW),
a w 1922 został docentem na Uniwersytecie Jana Kazimierza
(UJK), czyli Uniwersytecie Lwowskim.

W roku 1925 został profesorem nadzwyczajnym UW,
w 1928 r. - UJK; w 1934 - prof. zwyczajnym UJK.

Prezesował Polskiemu Towarzystwu Filozoficznemu
we Lwowie (1938-39), po wojnie - w Poznaniu
i Warszawie (do roku 1962).

Podczas II Wojny Światowej zajmował się (Lwów)
tajnym nauczaniem, zaś od roku 1944 (władza
radziecka) - wykładaniem tam fizyki.

W latach 1945-55 kierował katedrą teorii i metodologii nauk
Uniwersytetu Poznańskiego (1948-52 był jego rektorem).

W latach 1955-61 kierował drugą katedrą logiki
na Wydziale Filozoficznym UW.

W latach 1955-63 kierował zakładem logiki
w Instytucie Filozofii i Socjologii
Polskiej Akademii Nauk.

Członek PAN, współtwórca i redaktor
naczelny pisma "Studia Logica".

Członek Międzynarodowego Instytutu Filozofii,
wiceprzewodniczący sekcji logiki, metodologii i filozofii nauki
Międzynarodowej Unii Historii i Filozofii Nauk.

Doktor honoris causa uniwersytetu w Clermont-Ferrand.


GŁÓWNE PRACE KAZIMIERZA AJDUKIEWICZA:
- Z metodologii nauk dedukcyjnych (Lwów 1921);
- O znaczeniu wyrażeń (Lwów 1931);
- Logiczne podstawy nauczania (Warszawa 1934);
- Naukowa perspektywa świata (Przegląd Filozoficzny 1934);
- Zmiana i sprzeczność (1948);
- Zagadnienia i kierunki filozofii (Kraków 1949 i nast.);
- On the Notion of Existence (Studia Philosophica 1949-50);
- Zarys logiki (Warszawa 1953 i nast.);
- Język i poznanie I-II (wybór pism, Warszawa 1960-65 i nast.);
- Logika pragmatyczna (nieukończona, Warszawa 1965 i nast.).

mg_gdynia
Członek Stowrzyszenia
Posts: 384
Joined: Tue Nov 16, 2010 3:20 pm

Post by mg_gdynia » Tue Dec 14, 2010 11:50 am

UZUPEŁNIENIE:

Jak zwykle zapomniałem dodać, że

KAZIMIERZ AJDUKIEWICZ ZMARŁ W WARSZAWIE.

mg_gdynia
Członek Stowrzyszenia
Posts: 384
Joined: Tue Nov 16, 2010 3:20 pm

Post by mg_gdynia » Tue Dec 14, 2010 1:19 pm

OSWALD BALZER (1858-1933).

Urodził się w miasteczku Chodorów niedaleko Lwowa (Ruś Czerwona czyli Ruś Halicka -
- ziemia I Rzeczypospolitej Polskiej, zagarnięta przez Austrię w I rozbiorze Polski [1772]).

Pochodził z rodziny o korzeniach niemiecko-austriackich, aczkolwiek spolszczonej.

W roku 1871 zaczął naukę w Gimnazjum Franciszka Józefa (Lwów), zaś w roku
1878 - studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, gdzie chodził też
na zajęcia na Wydziale Filozofii, które prowadził Ksawery Liske (1838-91).

W roku 1881 przeniósł się na studia prawnicze na Uniwersytecie Krakowskim,
gdzie jego głównym opiekunem był Michał Bobrzyński (1849-1935).

W 1883 r. uzyskał doktorat z prawa na UK (tj. Uniwersytecie Jagiellońskim),
po czym udał się na uzupełnienie studiów prawniczych do Berlina.

W 1885 r. uzyskał habilitację z prawa i docenturę na Uniw. Lwowskim,
którego w r. 1887 został profesorem nadzwyczajnym, a w r. 1891 -
- prof. zwyczajnym.

W tym ostatnim roku został też dyrektorem Archiwum Aktów
Grodzkich i Ziemskich we Lwowie.

W latach 1892-1893 i 1912-1913 dziekan Wydziału Prawa
Uniwersytetu Lwowskiego (1895-1896: rektor UL).

W roku 1897 był autorem słynnego listu otwartego
do niemieckiego historyka Theodora Mommsena
(1817-1903) w obronie kultury słowiańskiej.

W 1902 roku bronił ZA DARMO polskiej sprawy
przed austriackim sądem w Grazu, w sporze
z Królestwem Węgier o Morskie Oko.

Członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie,
redaktor "Kwartalnika Historycznego" (tamże),
członek Towarzystwa Naukowego (jw.).

Doktor honoris causa: Uniwersytetu Lwowskiego
(U. Jana Kazimierza, 1903); Uniwersytetu Warszawskiego (1921);
Uniwersytetu Poznańskiego (1926); Uniwersytetu Stefana Batorego (Wilno, 1928).

Występował przeciwko piłsudczyźnie ("sanacji") w obronie autonomii wyższych uczelni.

Był sympatykiem polskiego ruchu narodowego (tj. Związku Ludowo-Narodowego [1918-28]
i Stronnictwa Narodowego [1928-1939]).


GŁÓWNE PRACE OSWALDA BALZERA:
- Geneza trybunału koronnego (Warszawa 1886);
- Reformy społeczne i polityczne Konstytucji 3 Maja (Kraków 1891);
- Genealogia Piastów (Kraków 1895);
- Historia ustroju Polski (Lwów 1896);
- Historia ustroju Austrii (Lwów 1899);
- Z zagadnień ustrojowych Polski (Lwów 1915);
- Skarbiec i Archiwum Koronne w dobie przedjagiellońskiej (Lwów 1917);
- Królestwo Polskie 1295-1370, I-III (Lwów 1919-1920);
- Z zagadnień ustrojowych Polski. Nowe spostrzeżenia i uwagi (Warszawa 1920);
- Pisma pośmiertne I-III (1934-1937, w tym "Studyum o Kadłubku" I-II).

mg_gdynia
Członek Stowrzyszenia
Posts: 384
Joined: Tue Nov 16, 2010 3:20 pm

Post by mg_gdynia » Wed Dec 15, 2010 11:51 am

UZUPEŁNIENIE:

Znowu to samo - zapomniałem -

OSWALD BALZER ZMARŁ WE LWOWIE.

mg_gdynia
Członek Stowrzyszenia
Posts: 384
Joined: Tue Nov 16, 2010 3:20 pm

Post by mg_gdynia » Wed Dec 15, 2010 12:57 pm

ALEKSANDER BRÜCKNER (1856-1939).

Urodził się w Tarnopolu (Ruś Czerwona czyli Ruś Halicka - ziemia I Rzeczpospolitej Polskiej,
zagarnięta przez Cesarstwo Austriackie już w I rozbiorze Polski [1772 rok]).

W latach 1872-1876 studiował na Uniwersytecie Lwowskim, w 1876 roku uzyskał doktorat
z filozofii na Uniwersytecie Wiedeńskim (Austria).

W latach 1876-1878 studiował slawistykę w Lipsku (Saksonia) i Berlinie (Brandenburgia).

W 1878 roku habilitował się na Uniw. Wiedeńskim i został docentem Uniw. Lwowskiego -
- odtąd prowadził tam wykłady z gramatyki starosłowiańskiej.

W latach 1881-1924 był profesorem języków i literatur słowiańskich na Uniwersytecie
w Berlinie (od 1892 roku jako profesor zwyczajny).

Członek Akademii Umiejętności (Kraków), rosyjskiej Akademii Nauk (Petersburg),
Akademii w Pradze (Czechy), Belgradzie (Serbia) i Sofii (Bułgaria).

Redaktor "Archiv für slavische Philologie" (Berlin), pisma z czołówki slawistycznej.

Członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Towarzystwa Naukowego
we Lwowie, doktor honoris causa Uniwersytetu Stefana Batorego (Wilno).

Współpracownik "Biblioteki Warszawskiej", "Kwartalnika Historycznego",
"Ludu", "Pamiętnika Literackiego"; serii Biblioteka Pisarzów Polskich
i Biblioteka Narodowa.

Napisał OKOŁO TYSIĄC OSIEMSET PRAC mniej lub bardziej naukowych.

Ogłosił WIELE ODKRYTYCH PRZEZ SIEBIE PISM STAROPOLSKICH (w swoich opracowaniach):
- Kazania Świętokrzyskie (1891);
- Facecje polskie (1903);
- Wacław Potocki, "Ogród fraszek" (1907);
- Rozmyślanie przemyskie (1907);
- Mikołaj Rej, "Kupiec" (1924).

Na ich podstawie napisał LICZNE STUDIA SZCZEGÓŁOWE O LITERATURZE STAROPOLSKIEJ:
- Średniowieczna poezja łacińska w Polsce (1892-1894);
- Kazania średniowieczne (1895-1897);
- Apokryfy średniowieczne (1900-1904);
- Ezopy polskie (1902);
- Literatura religijna w Polsce średniowiecznej (1902-1904);
- Różnowiercy polscy (1905);
- Mikołaj Rej (1905).

Ich ukoronowaniem były WIELKIE UJĘCIA SYNTETYCZNE LITERATURY I KULTURY:
- Dzieje literatury polskiej (niem. 1901 i nast., pol. 1903 i nast.);
- Historia literatury rosyjskiej (niem. 1905, pol. 1922);
- Dzieje kultury polskiej I-IV (1930-1946 i nast.);
- Encyklopedia staropolska I-II (1937-1938).

Zostawił też po sobie PRACE JĘZYKOZNAWCZE:
- Cywilizacja i język (1898 i nast.);
- Dzieje języka polskiego (1906 i nast.);
- Walka o język (1917);
- Słownik etymologiczny języka polskiego (1927 i nast.).

Aleksander Brückner zmarł w Berlinie, niedługo przed rozpoczęciem II Wojny Światowej.

mg_gdynia
Członek Stowrzyszenia
Posts: 384
Joined: Tue Nov 16, 2010 3:20 pm

Post by mg_gdynia » Thu Dec 16, 2010 1:20 pm

JULIUSZ KLEINER (1886-1957).


Urodził się we Lwowie (Ruś Czerwona czyli Ruś Halicka - ziemia I Rzeczpospolitej Polskiej,
zagarnięta przez Cesarstwo Austriackie już w I rozbiorze Polski [1772 rok]).

W latach 1892-1896 uczęszczał do szkoły elementarnej Świętej Anny w mieście Lwowie,
zaś w latach 1897-1904 do gimnazjum tamże.

W latach 1904-1908 studiował polonistykę, filozofię i germanistykę też we Lwowie
(Uniwersytet Lwowski), pod kierunkiem Wilhelma Bruchnalskiego (1859-1938),
Józefa Kallenbacha (1861-1929) i Kazimierza Twardowskiego (1866-1938).

W roku 1908 uzyskał doktorat z filozofii na Uniwersytecie Lwowskim, po czym
zaczął karierę nauczycielską w lwowskich gimnazjach.

W latach 1909-1911 uzupełniał studia na Uniwersytecie Berlińskim (Niemcy)
oraz w College de France i Ecole des Hautes Etudes (Paryż).

W roku 1912 habilitował się i został docentem na Uniwersytecie Lwowskim,
zaś w roku 1913 - docentem na Politechnice Lwowskiej.

W latach 1916-1920 wykładał polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim,
zaś w latach 1918-1920 na Wolnej Wszechnicy Polskiej (Warszawa),
w jej Studium Pedagogicznym.

W latach 1920-1939 był profesorem i kierownikiem Katedry Historii
Literatury Polskiej na Uniwersytecie Jana Kazimierza (Lwowskim),
zaś pod władzą radziecką (1939-1941) - prof. i kierownikiem
Katedry Literatury Polskiej na Uniwersytecie Lwowskim.

W latach 1941-1944 ukrywał się przed Niemcami na prowincji,
prowadząc tajne nauczanie języka i literatury polskiej.

W l. 1944-1949 prof. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego;
1947-1957 - prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego (Kraków).

Członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Polskiego
Towarzystwa Psychologicznego, Polskiej Akademii
Umiejętności, Towarzystwa Naukowego (Lwów),
Związku Literatów Polskich, Polskiej Akademii
Literatury, Towarzystwa Literackiego imienia
Adama Mickiewicza, Towarzystwa Przyjaciół
Nauk (Lublin), Polskiej Akademii Nauk,
Instytutu Badań Literackich PAN.

REDAKTOR dwóch wydań "DZIEŁ WSZYSTKICH" JULIUSZA SŁOWACKIEGO
(Ossolineum - Lwów 1924-1933, Wrocław 1952-1975).


GŁÓWNE PRACE JULIUSZA KLEINERA:
- Patriotyzm Słowackiego (1906);
- Studya o Słowackim (1910);
- Pojęcie idei u Berkeleya (1910);
- Mesyanizm narodowy w systemie Krasińskiego (1912);
- Zygmunt Krasiński. Dzieje myśli, I-II (1912);
- Kilka słów o szkolnictwie polskim (1918);
- Juliusz Słowacki. Dzieje twórczości, I-IV (1919-1927 i nast.);
- O "Panu Tadeuszu" (1925);
- Studia z zakresu literatury i filozofii (1925);
- Sztychy (1925 i nast.);
- Die polnische Literatur (1929, w serii: Handbuch der Literaturwissenschaft);
- Zarys dziejów literatury polskiej, I-II (1932-1938 i nast.);
- Mickiewicz, I-II (1934-1949 i nast.);
- Słowacki (1938 i nast.);
- W kręgu Mickiewicza i Goethego (1938);
- Tragizm (1946);
- Problemy improwizacji Konrada (1948);
- Krasiński (1948 i nast.);
- O Krasickim i o Fredrze (1956);
- Studia z zakresu teorii literatury (1956);
WYDANE POŚMIERTNIE -
- Studia inedita (1964);
- Sentymentalizm i preromantyzm. Studia z literatury porozbiorowej 1795-1822 (1975).

mg_gdynia
Członek Stowrzyszenia
Posts: 384
Joined: Tue Nov 16, 2010 3:20 pm

Post by mg_gdynia » Sat Dec 18, 2010 10:56 am

ZNOWU ZAPOMNIAŁEM:

Juliusz Kleiner ZMARŁ W KRAKOWIE.

mg_gdynia
Członek Stowrzyszenia
Posts: 384
Joined: Tue Nov 16, 2010 3:20 pm

Post by mg_gdynia » Sat Dec 18, 2010 12:38 pm

STEFAN KOŁACZKOWSKI (1887-1940).


Urodził się w majątku Ujarzyńce (Podole - ziemia I Rzeczypospolitej Polskiej,
zagarnięta przez Cesarstwo Rosyjskie w II rozbiorze Polski [rok 1793]).

Studiował na uniwersytetach niemieckich - jako słuchacz Wilhelma Wundta
(1832-1920) i Heinricha Wölfflina (1864-1945) oraz Heinricha Rickerta
(1863-1936) - i paryskich - słuchacz Henri Bergsona (1859-1941)
i Pierre'a Janeta (1859-1947).

Po odbyciu studiów filologicznych w Berlinie, u Aleksandra Brücknera
(1856-1939), w roku 1914 doktoryzował się na Uniwersytecie
Krakowskim, u Ignacego Chrzanowskiego (1866-1940).

Następnie zaczął pracę nauczyciela, krytyka literackiego i publicysty.

W latach 1921-1925 redagował - wspólnie z Wacławem Borowym
(1890-1950) - pismo humanistyczne "Przegląd Warszawski".

W roku 1928 habilitował się, a od 1933 r. był profesorem historii
literatury polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim (Krakowskim).

W 1930 r. wydał "Współczesną literaturę polską" Wilhelma
Feldmana (1868-1919) z własnym dopełnieniem dla lat
1919-1930.

Żywo interesował się sprawami wsi i ruchu ludowego.

W latach 1934-1938 redagował własny kwartalnik
literacko-kulturalny "Marchołt", zawieszony przez
piłsudczyznę ("sanację") za krytykowanie władz.

W l. 1936-1938, wspólnie z Arturem Górskim
(1870-1959), wydał kilka tomów "Dzieł
wszystkich" Stanisława Brzozowskiego
(1878-1911).

Znawca literatury Młodej Polski, częściowo romantyzmu, krytyk literatury współczesnej.

Z pisarzy obcych cenił Knuta Hamsuna, Josepha Conrada i Richarda Wagnera.

Sprzeciwiał się formalizmowi w badaniach literackich, którego
głównym rzecznikiem w Polsce był Manfred Kridl (1882-1957).


GŁÓWNE PRACE STEFANA KOŁACZKOWSKIEGO:
- Stanisław Wyspiański. Rzecz o tragediach i tragizmie (1923);
- Twórczość Jana Kasprowicza (1924);
- Ryszard Wagner jako twórca i teoretyk dramatu (1931);
- Dwa studia: Fredro - Norwid (1934);
- Bilans "estetyzmu" (1937);
- fragmenty monografii Stanisława Brzozowskiego (1938-1939).


Aresztowany w listopadzie 1939 r. wraz z grupą uczonych krakowskich,
do lutego 1940 roku był więziony w niemieckich (hitlerowskich)
obozach koncentracyjnych Sachsenhausen i Oranienburg.

Zwolniony ze względu na beznadziejny stan zdrowia,
zmarł w Krakowie - niedługo po powrocie.


Po wojnie wydano następujący wybór:
STEFAN KOŁACZKOWSKI - PISMA WYBRANE, 1-2 (1968);
opracowanie i wst. do t. 1 Stanisław Pigoń (1885-1968);
wst. do t. 2 Wacław Borowy (jw.).

mg_gdynia
Członek Stowrzyszenia
Posts: 384
Joined: Tue Nov 16, 2010 3:20 pm

Post by mg_gdynia » Sun Dec 19, 2010 11:49 am

Uzupełnienie:


STEFAN KOŁACZKOWSKI - PISMA WYBRANE

(Biblioteka Studiów Literackich PIW),

tom 1: "Portrety i zarysy literackie";

tom 2: "Wyspiański, Kasprowicz, przeglądy".

mg_gdynia
Członek Stowrzyszenia
Posts: 384
Joined: Tue Nov 16, 2010 3:20 pm

Post by mg_gdynia » Sun Dec 19, 2010 12:56 pm

GABRIEL KORBUT (1862-1936).


Urodził się w Petersburgu, stolicy Cesarstwa Rosyjskiego, jako syn Józefa (prawnika)
i Amelii de domo Hulanickiej.

Pochodził ze starego, rusko-litewskiego rodu szlacheckiego herbu Korczak.

Z domu wyniósł biegłą znajomość polszczyzny i francuszczyzny, a sam
nauczył się niemieckiego i języków starożytnych.

Ukończył niemieckie Gimnazjum św. Anny w Petersburgu, a w 1890 r.
niemiecki uniwersytet w należącym do Rosji inflanckim (estońskim)
Dorpacie (Tartu) - studiował tam filologię słowiańską i języko-
znawstwo pod kierunkiem wybitnego polskiego uczonego
Jana Niecisława Baudouin de Courtenay (1845-1929).

W roku 1895 osiadł w Warszawie, gdzie został
nauczycielem, redaktorem i naukowcem.

Współpracował z pismami "Głos", "Prawda",
"Ogniwo", "Książka", "Prace Filologiczne",
"Pamiętnik Literacki", "Ruch Literacki".

Uczestniczył w zbiorowym wydawnictwie
"Wiek XIX. Sto lat myśli polskiej" 1-9
(Kraków 1906-1919).

Współzałożyciel Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1907),
w roku 1915 przekazał mu swój księgozbiór polonistyczny (ok.
7 tys. książek), w oparciu o który w 1918 r. zrealizował
częściowo projekt powołania Gabinetu Filologicznego
(przejętego w 1949 przez Instytut Badań Literackich
Polskiej Akademii Nauk jako tzw. Korbutianum).

W latach 1918-1933 wykładowca Wolnej Wszechnicy Polskiej,
od roku 1919 członek Polskiej Akademii Umiejętności.

GŁÓWNE PRACE:
- Wyrazy niemieckie w języku polskim pod względem językowym i cywilizacyjnym (1890 i n.);
- Literatura polska od początków do wojny światowej.
Książka podręczna informacyjna dla studiujących naukowo dzieje rozwoju piśmiennictwa polskiego
(I-III, 1917-1921; I-IV, 1929-1931);
- Wstęp do literatury polskiej (1924);
- Szkice i drobiazgi historycznoliterackie (1935).

Gabriel Korbut zmarł w Warszawie.

Fundamentalne dzieło bio-bibliograficzne Korbuta (zwane popularnie "Korbutem")
stało się podstawą do wydawania przez IBL PAN (od 1963 r.)
"Bibliografii Literatury Polskiej <<Nowy Korbut>>".

Post Reply

Who is online

Users browsing this forum: No registered users and 5 guests