„Gryfowy szaniec” Franciszka Szczęsnego

Kącik biblioteczny.

Moderators: Anonymous, jan, Moderatorzy

Post Reply
Fordor

„Gryfowy szaniec” Franciszka Szczęsnego

Post by Fordor » Wed Oct 22, 2014 12:13 pm

Niezwykła książka przez swą zwykłość – umiejętność odtwarzania haniebnej rzeczywistości przemocy w okresie II wojny na polskim Pomorzu (Kaszubach) i przetrwania codziennych dni niewoli. Są w niej odtworzone realia wojny z podaniem masy szczegółów i zdarzeń bez biało-czarnej narracji, co pogłębia odbiór treści. Myślę, że jest to możliwe tylko wówczas, gdy ma się dobrze ukształtowany „kościec” moralny, gdy się wie, co jest dobre i złe, co nie wymaga uzasadnień. Książka jest dokumentem realizmu politycznego i zawiera imperatyw chronienia ludności i dorobku polskiego, jak również opis polskich rozterek, jaką drogę wybrać, kogo posłuchać, czy tych zza morza, czy tych, którzy wyzwalali bezpośrednio nasz kraj. Ta sprawa została ujęta w taki sposób, że i obecnie może być wskazówką ułatwiającą podejmowanie decyzji uwzględniających dobro ludności polskiej, zabezpieczenie jej przed eksterminacją i niepotrzebnym wykrwawieniem. Ten styl myślenia jest mi bliski.
Całość przeczytałam z zaciekawieniem - dawkując sobie lekturę. Spinaczem całej fabuły jest historia zakochanej pary – Ewy i narratora, która w różnym stopniu zaangażowana jest w ruch oporu przeciwko Niemcom hitlerowskim. Współpracują z tajną, oddolnie utworzoną organizacją wojskową „Gryf Pomorski”, którą reprezentowali przywódcy: ppłk rez. ks. Józef Wrycza („Rawicz”), Józef Dambek („Lech”), Augustyn Westphal („Piotr Morski”). Ważną, a zmarłą tragicznie postacią w „Gryfie” był Józef Gierszewski („Ryś”).
„Gryf” starał się nawiązać współpracę z różnymi organizacjami tego typu, aby zjednoczyć siły, w tym z ogólnopolską AK (której deklarował podporządkowanie) oraz „Miecz i Pług” (współpracującą z gestapo i penetrowaną przez NKWD).
Gryf kierował się trzeźwym programem działania, ważnym dla przetrwania gehenny i bezwzględnej germanizacji (podawane statystyki są dowodem hartu ludności tu mieszkającej, która nie zważając na konsekwencje, opowiadała się w dużym stopniu za przynależnością do narodowości polskiej). Trzeba dodać, że na Pomorzu panował terror gorszy niż w innych częściach kraju.
Kaszuby dzięki lekturze "Gryfowego szańca" stały mi się bardziej bliskie, czytam i mając mapę przed sobą "wędruję" wraz z bohaterami po miejscowościach. Lepiej rozumiem dzieje tej ziemi. Wypełnia ona literacką lukę o TOW „Gryf Pomorski”. Jest dowodem mądrego patriotyzmu. Książkę tę warto polecić, zaś inną publikację autora zatytułowaną „W krainie Gryfa” chętnie obejrzałabym na ekranie.
Dorota Kaczmarek

Franciszek Szczęsny, ur. 1946 na Kaszubach, pisarz, oficer zawodowy Wojska Polskiego w stanie spoczynku, ma w swoim dorobku literackim książki o tematyce historyczno-obyczajowej, których akcja umiejscowiona jest na Pomorzu. Do nich należą: „Na przekór” (1986), „W krainie Gryfa” (1987), „Gryfowy szaniec” (2004 i 2011), „Kamienista droga” (2011) oraz „Za mną same zgliszcza” (2014). Posiada w swoim dorobku bajki dla dzieci, pisane również w języku kaszubskim. Bajka „Siedem kolorów” o kaszubskim hafcie doczekała się kilkunastu wydań w podręczniku dla szkoły podstawowej oraz licznych publikacji w prasie dla dzieci.
W 1986 r. pisarz otrzymał nagrodę wydawnictwa „Iskry” za powieść współczesną „Na przekór”, a za powieść „Gryfowy szaniec” – nagrodę im. Bolesława Faca w konkursie literackim miasta Gdańska. Jest to sfabularyzowana rekonstrukcja losów Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”. Trzecią nagrodę literacką przyznało Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubskiej w Wejherowie za książkę „Kamienista droga”.
Wzorcami literackimi dla pisarza są Karol Olgierd Burchardt i Henryk Sienkiewicz.
W wywiadzie przeprowadzonym przez uczniów Zespołu Szkół w Czeczewie wypowiedział się na temat humanizmu:
„Pogoń za dobrami materialnymi, pogoń za władzą powoduje, że humanizm się dewaluuje. Trzeba podjąć wiele działań przez ludzi, organizacje, którym jest on bliski, by można powiedzieć „ nie czyń tego drugiemu, co tobie niemiłe”.

Post Reply

Who is online

Users browsing this forum: No registered users and 5 guests