yourdomain.com

Tadeusz Garczyński: "Państwo na przełomie" - wyd. Rój - 1937

Wybrane zdania


Określenie ludności przez przymiotnik "zorganizowana", jest określenie jej w tym stanie,
w którym musi ona stwarzać władzę.

Do świadomości mas prędzej doszło poczucie, że są źródłem władzy państwowej
niż zrozumienie celów i zadań państwa.

Ewolucja ludzkości nie jest logiką ludzkości.

Powstanie państwa to osiągnięcie umowy pomiędzy obywatelami.
W umowie tej ograniczają oni osobistą swobodę.
Na to, by państwo było trwałe, musi istnieć wzajemne przekonanie obywateli,
że ofiara poświecenia indywidualnej wolności została dostatecznie wynagrodzona
uczestnictwem w korzyściach ogólnych.

Człowiek cierpi nieraz nędzę, głód, niedostatek. Cierpi w imię ideału, dla przyszłości.
Gdy mu tego ideału zabraknie, przeciwności spychają go do rynsztoka, choćby był geniuszem.
Pod tym względem nie ma różnicy pomiędzy narodem a jednostką.


Przeczytałem książkę. Doczytuję ją powtórnie, wypisując zdania,
które, być może, stanowić będą bodziec do przemyśleń.

Wybrane zdania:

Dawny naród składał się z gromady oświeconych i tłumu niewolników.
Obecnie tłum zapragnął być narodem, ale nim nie jest.
Proces unaradawiania się tłumu trwa od wielkiej rewolucji i jeszcze się nie skończył.

Rozkwit państwa zależy od tego, aby była myśl wspólna wszystkim obywatelom
i aby tych myśli przybywało. Prymitywy* tych myśli to
suwerenność, nienaruszalność granic i podstaw prawa konstytucyjnego.
W miarę rozwoju powstają poglądy na politykę wewnętrzną i zagraniczną,
które przekształcają się w wyznanie wiary.

Rzecz prosta, że nie można uzależnić ideału państwa od nastroju tłumu.
Jednakże wbrew tłumowi ustalać go - to droga do katastrofy.

Nigdy nie należy lekceważyć hasła, które porwało miliony.
Przeciwnie, należy go uszlachetnić i zapisać do księgi przykazań państwa.

*Autor używa słowa "prymityw" w sensie: podstawa, zasada.

kolejne zdania -

mniejszości narodowe

Zanim zanalizujemy subtelności, powiedzmy wyraźnie,
ZE MNIEJSZOŚĆ NARODOWA JEST SŁABOŚCIĄ PAŃSTWA.
Państwo będzie dążyć bądź do pochłonięcia mniejszości,
bądź też musi wkroczyć na drogę wręcz przeciwną, t.j. nadawaniu autonomii. ...

...ustępstwa na rzecz słabych mniejszości są pomniejszeniem potęgi państwa.

parlament i administracja

... jest niepojętą rzeczą - dlaczego ma ustępować minister, skoro nagle powstała nowa większość.
(...) Administracja nie może być narzędziem parlamentu,
a do tego prowadzi dowolne usuwanie ministrów.
NIE MA TAKIEGO MAJĄTKU, KTÓRY BY NIE STRACIŁ NA WARTOŚCI PRZY NIEUSTANNEJ ZMIANIE RZĄDÓW.
Majątek państwa również podlega tej zasadzie.

Przerwę cytowanie zdań, zajmę się znowu sprzątaniem.
Wieczorem postaram się zacytować parę myśli o organizacjach społecznych,
myśli jasnych i zrozumiałych dla OBYWATELA, ale dość trudnych do parobka-proceduranta.