Gdańskie Stogi na Mierzei Wiślanej

[jan]

i w związku z tym już w styczniu...

[Fordor]

Fragment książki pt. „Szturmujcie ratusz” (W. Szremowicz, Warszawa 1954, NK):

„Po drugiej stronie Leniwki w pobliżu Zakrętu Pięciu Gwizdków, wśród ciemnej zieleni nadmorskich świerków rozsiadły się Stogi w lipcowym słońcu. Nowoczesna ta robotnicza dzielnica mieszkaniowa sięga aż do przełomu Wisły koło Górek Zachodnich. W roku 1945 odebraliśmy z rąk faszystów położone w delcie Wisły ziemie zalane wodą. „I na sto lat nie potrafią Polacy wydrzeć wodzie tych stu dwudziestu tysięcy hektarów pól uprawnych” – głosili ci, którzy nas nienawidzą. Odwodniliśmy tę ziemię w ciągu lat pięciu – dziś cieszy nasze oczy swym bogactwem i urodą”.

[jan]

Nie bardzo pojmuję sens tego cytatu...

Zalane wodą były depresyjne Żuławy.
Stogi nie były zalane, nasze "wyspa" wznosi się nad poziom morza.

Książeczka nosi podtytuł: "Z dziejów walki klasowej w Gdańsku"
(cytuję z pamięci) i jest napisana z pozycji "jedynie słusznej" w stalinowskich czasach.

[Fordor]

Ten cytat to swoista ciekawostka. Uwaga o Żuławach - to informacja, z jakimi terenami Wyspa sąsiaduje i jak trzeba było ten region ratować po wojnie.
A niezależnie od czasów - słusznych czy niesłusznych - Stogi zawsze kojarzą się z ciekawym krajobrazem :-)

[jan]

//Stogi zawsze kojarzą się z ciekawym krajobrazem :-)//

Jasne, są wydmy świeżo utrwalone, są wydmy porosłe lasem, jest mikołajek nadmorski,
jest najszersza plaża w trójmieście, jeziorko i las,
Są dziki buszujące po osiedlu...
I jest pierwsza w Polsce biblioteka społeczna - to właśnie MY.

I jest osoba, nie mieszkająca tutaj, która dużo wie o przeszłości i przyszłości Stogów,
która gromadzi materiały na temat "wyspy",
i która jest merytorycznym patronem i dobrym duchem Biblioteki Społecznej.
Ta osoba podpisuje się "fordor".

[Adam Zwoiński]

podaje linka do ciekawych zdjęć, widać wyraźnie sywetkę Tygrysa Królewskiego

http://www.google.com/imgres?imgurl=htt ... HqOcbE9dEF

I kolejna galeria

http://www.google.com/imgres?imgurl=htt ... ucOu3kkNYF

[norbert]

Witam

Ponieważ mieszkam Tu od niedawna, a przywędrowałem tutaj z Krakowa bardzo chętnie chłonę wiedzę na temat Tu i okolic. Tu - to znaczy Górki Zachodnie - bardzo ciekawe materiały znalazłem w tym wątku na temat okolic, ale czy dysponują Państwo materiałami dotyczącymi historii Górek Zachodnich ?


--
Pozdrawiam
Norbert - Informatyk

[Fordor]

Pomocny w takich przypadkach jest Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2, s. 717. W-wa 1881 r. Z niego pochodzi niniejszy opis:
G. [Górki], niem. Neufähr, włośc. wieś, pow. gdański, na wąskim przesmyku półwyspu Nerei (Nehrung), po prawym brzegu Wisły; z przeciwnej strony w małej odległości Bałtyk. Obszaru ziemi zajmuje mor. 598, włościańska pos. 1, ogrodn. 75; katol. 10, ew. 797, dysyd. 5, żydów 2, dom. mieszk. 93. Parafia król. kaplica w Gdańsku, szkoła Bohnsack [Sobieszewo], poczta Gdańsk, dokąd odległość 1 ¾ mili. W tym miejscu najbliższe byłoby ujście Wisły do morza. Ale wzgórze 80' wysokie tamowało jej przejście. Dopiero w r. 1840 d. 1 lutego w nocy niespodzianie Wisła gwałtem pagórek ten przerwała i kilka chat zabrała z sobą w odmęt morza. Od tego czasu płynie też tędy i skróciła sobie drogi o 2 mile. Ażeby jednak przy Górkach nowym tym ujściem za wiele nie upływało wody i Gdańsk przez to nie został pozbawiony handlu i żeglugi, wzniesiono niebawem ogromną śluzę przy G., z niezmiernym kosztem, która tyle tylko wody przepuszcza, ile jest miastu zbytecznej. Przez to jeszcze i tę dogodność uzyskało się, że teraz Wisła w czasie wielkiego wezbrania grobli tu nie przerywa, co dawniej nieraz czyniła. Dla obrony w czasie wojny tak ważnej śluzy wzniesiony także został dość znaczny fort nad Wisłą [w Płoni]. Odtąd liczą tu wszelkie berlinki i tratwy, które koło śluzy przechodzą. R. 1877 popłynęło tędy do Gdańska: tratew 6056, berlinek i innych łodzi 13547.
Troszkę podkreśliłam i dodałam w nawiasach kwadratowych. Górki zostały podzielone na Górki Wschodnie i Zachodnie po utworzeniu nowego ujścia (Przełom Wisły czyli Wisła Śmiała).
Dorota Kaczmarek

[Fordor]

Jeszcze jedna, urzędowa informacja o Stogach jeszcze z Przeróbką pochodząca ze strony:
http://www.gdansk.pl/gospodarka,895.html
Stogi z Przeróbką
Nadmorska jednostka Gdańska położona we wschodniej jego części na Wyspie Portowej. Od wschodu sąsiaduje ona z Krakowcem-Górkami Zachodnimi, a od południa i zachodu otacza ją Martwa Wisła oraz Kanał Kaszubski. Przez Wisłę Stogi z Przeróbką graniczą od południa z Rudnikami i Śródmieściem, a od zachodu z Nowym Portem i Letnicą.
Przez Kanał Kaszubski natomiast, który tworzy część zachodniej granicy tej jednostki, sąsiadują z Młyniskami. W 2008 roku (stan na dzień 31.XII) liczba mieszkańców jednostki wynosiła 17 342 osoby, a gęstość zaludnienia – 1018 osób na 1 km2.
Pole bitewne na półwyspie Westerplatte (1939 rok) wpisane jest do Rejestru Zabytków Województwa Pomorskiego. Na Westerplatte, pomiędzy nabrzeżem a ulicą Pokładową, zachowały się relikty murowanych obiektów bastionu z połowy XIX wieku, Szaniec Mewi, z rozebraną w większości częścią naziemną.
Na obszarze Stogów oraz Przeróbki znajduje się nieliczna zabudowa siedliskowa o wartości kulturowej oraz budynki o charakterze podmiejskim, z początku XX wieku. Pierwotnie umiejscowione były tutaj wsie rolniczo-rybackie, położone wzdłuż drogi na Mierzeję Wiślaną, przekształcające się od końca XIX wieku w osiedle podmiejskie. Na Stogach znajduje się zabytkowy zespół militarny będący umocnieniami Zatoki Gdańskiej z początku XX wieku i obejmujący baterie: Nadbrzeżną, Zatokową, Leśną oraz Wydmową. Składają się one z betonowych bunkrów baterii i stanowisk obserwacyjnych.

[Fordor]

W broszurze Bolesława Śląskiego z 1916 r. o flisakach po raz pierwszy spotkałam się z nazwą Siennica określającą dzisiejszą dzielnicę Stogi.